Βob Dylan

Αμερικανός μουσικός

Αλλαγή ονόματος

Ο Γκαθρι, που νοσηλευόταν σε νοσοκομείο, έχρισε τον νεαρό θαυμαστή του από τη Μινεσότα, διαδοχό του. Εν τω μεταξύ ο Ρόμπερτ Ζίμμερμαν μετονομάστηκε σε Μπομπ Ντίλαν. Κατά μία εκδοχή, αυτό οφείλεται στην επιρροή από τον Ουαλό ποιητή Ντίλαν Τόμας, ο οποίος πέθανε στην Νέα Υόρκη το 1953, στα 39 του χρόνια, από υπερβολική χρήση οινοπνευματωδών. Θεωρείται πιθανόν ότι προς τιμή του ο Ζίμμερμαν άλλαξε το όνομα του επιλέγοντας το Bob Dylan. ‘Εμελλε με αυτό το όνομα, πέρα από μουσικός να γίνει και ποιητής-στιχουργός.

Η καφετέρια “Ten O’Clock Scholar” λίγα οικοδομικά τετράγωνα πιο πέρα από τη σχολή του υπήρξε η πρώτη σκηνή που φιλοξένησε τις καλλιτεχνικές του ανησυχίες ως Bob Dylan, και όχι Dillon που αρχικά σκεφτόταν να επονομαστεί.
Και τούτο αφού έπεσε στην αντίληψή του ο ποιητής Dylan Thomas.

«Ξάφνου γεννιέσαι και ξέρεις, έχεις λάθος γονείς, λάθος ονοματεπώνυμο, έτσι πάει, συμβαίνουν αυτά» δήλωσε κάποια στιγμή, «όμως από μια στιγμή και μετά, αποκαλείς τον εαυτό σου όπως εσύ γουστάρεις. Ζούμε σε μια χώρα Ελεύθερων Ανθρώπων!»

Όσο για τη μουσική του ρότα, αυτή που σήμερα τον θέλει γνήσιο απόγονο του Woody Guthrie και πατριάρχη της Folk, είχε πει κάποτε τα εξής:

«Το όλο θέμα με το Rock’n’Roll είναι πως, για τα δικά μου γούστα τουλάχιστον, δεν ήταν αρκετό… Ναι, σε αυτό βρίσκεις καταπληκτικές μουσικές φράσεις και εναλλασσόμενους ρυθμούς που σε ξεσηκώνουν. Όμως τα τραγούδια δεν είναι σοβαρά, ή τουλάχιστον δεν αντικατοπτρίζουν την καθημερινή ζωή ρεαλιστικά, σε όλο της το μεγαλείο. Έτσι λοιπόν μπαίνοντας συνειδητά στην folk μουσική, ήξερα πως τα πράγματα θα ήταν πιο σοβαρά. Τα τραγούδια ξεχειλίζουν περισσότερο τη λύπη, την απόγνωση, τον θρίαμβο, την πίστη στο υπερφυσικό… Σε αισθήματα πολύ πιο βαθιά».

Το 1960 άρχισε να παιζει σε διάφορους μουσικούς χώρους με το νέο του όνομα και έχοντας ως μουσικό πρότυπο τον Γκάθρι. Τραγουδούσε σε πλατείες και folk bars στην περιοχή του Γκρίνουϊτς Βίλατζ.

Συμβόλαιο με την Κολούμπια

Ο γνωστός μουσικός δημοσιογράφος Ρόμπερτ Σέλτον έγραψε γι’αυτόν. “Αυτό το αγόρι, μια διασταύρωση παιδιού του κατηχητικού και μπήτνικς έχει μεγάλο ταλέντο”. Σύντομα ο Ντίλαν υπέγραψε συμβόλαιο με την πολυεθνική δισκογραφική εταιρεία Κολούμπια.
Το τέλος της δεκαετίας του 1960, είναι μια εποχή ασυμβίβαστη, άγρια και ελεύθερη. Η γενιά του πειραματίζεται σωματικά και εγκεφαλικά με ψυχεδελικές ουσίες. Η μουσική ακολουθεί τους ίδιους δρόμους (ψυχεδέλεια, flower power).
Το κομβικό σημείο στην καριέρα του ήταν ένα review στους New York Times από τον Robert Shelton το Σεπτέμβρη του 1961. Αυτό ήταν που οδήγησε στο συμβόλαιο του με την Columbia.
Από το 2006 και για περισσότερα από πέντε χρόνια είχε δική του εβδομαδιαία ραδιοφωνική εκπομπή στο XM Satellite Radio με τίτλο «Theme Time Radio Hour». Έκανε 101 θεματικές εκπομπές αφιερωμένες σε θέματα από το μπέιζμπολ μέχρι τον καιρό και δεν επέδειξε μόνο το εξαιρετικό του γούστο στη μουσική, αλλά και επιδέξιες ικανότητες στην αφήγηση και καλό χιούμορ.

Ο πρώτος του δίσκος

Στις αρχές του 1962 κυκλοφόρησε ο πρώτο ομώνυμος δίσκος του, με δύο δικά του τραγούδια (Talking New York, Song for Woody) και τα υπόλοιπα διασκευές, μεταξύ των οποίων και το “The House of the Rising Sun”.

Ο δεύτερος δίσκος του κυκλοφόρησε το 1963 με τίτλο The Freewheelin’ Bob Dylan, ο οποίος περιείχε και το πολύ δημοφιλές τραγούδι “Blowin’ in the wind”. Με αυτόν το δίσκο ο Ντίλαν ξέφυγε από τα στενά όρια της folk κοινότητας της Νέας Υόρκης και έγινε ευρύτερα γνωστός.
Η φυσιογνωμία του, ο τρόπος ερμηνείας, οι στίχοι, η μουσική του αλλά και οι ριζοσπαστικές απόψεις του έστρεψαν τα φώτα της δημοσιότητας πάνω του.
Αυτός όμως αρνείται τον ρόλο της φωνής του κινήματος. Εγκαταλείπει τα τραγούδια διαμαρτυρίας και επηρεασμένος από τους μεγάλους συμβολιστές ποιητές (Μπωντλαίρ, Ρεμπώ και κυρίως τον Τ. Σ. Έλιοτ) δημιουργεί πολύπλοκα ροκ ποιήματα.

Κυκλοφορεί τρεις οριακούς μεγάλους δίσκους, που καθορίζουν την ιστορία της ροκ, όπως το θρυλικό “Highway 61 Revisited”, με ιστορικά κομμάτια όπως τα “Like A Rolling Stone”, “Ballad For a Thin Man”, “Desolation Row”, τον “Bringing it all Back Home”, δίσκος που σηματοδότησε τη στροφή του στο ηλεκτρικό μπλουζ, τον “Blonde on Blonde”, ένα καταπληκτικό διπλό άλμπουμ, με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία.
Το καλοκαίρι του 1965, αποτελεί ένα έτος ορόσημο. Η ροκ μουσική αμφισβητεί διαρκώς το κατεστημένο, κοινωνικό και πολιτικό. Μια μουσική μόνιμης και διαρκούς αμφισβήτησης. ‘Ενα δικό του τραγούδι το “Mr. Tambourine Man”, γίνεται μεγάλη επιτυχία, παιγμένο από τους Byrds.

O 25χρονος Ντίλαν έχει πάνω από 10.000.000 πωλήσεις δίσκων.

Γάμος στην Ισπανία

Στις 22 Νοεμβρίου του ίδιου έτους σε διακοπές στην Ισπανία παντρεύεται την Σάρα Λοουντς και κάνουν μαζί 4 παιδιά.
To 1966, κάνει παγκόσμια περιοδεία με το συγκροτημά του, τους “Τhe Hawks”. Τον Μάιο δίνει μια ιστορική συναυλία στην Αγγλία που ηχογραφείται, αλλά κυκλοφορεί μετά από 22 χρόνια, το 1998.
Μετά το τέλος της περιοδείας του, αγοράζει ένα παλιό σπίτι στην εξοχή, κοντά στην Νέα Υόρκη στην περιοχή του Γούνστοκ, όπου ξεκουράζεται και ηρεμει. Το πρωί της 29 Ιουλίου εκείνης της χρονιάς τραυματίζεται σοβαρά με την μηχανή του, μια μαύρη Triumph 500. Σπάει λαιμό, κόκκαλα, έχει πολλά τραύματα στο πρόσωπο. Για ενάμιση χρόνο αναρρώνει απομονωμένος στο σπίτι του στο Γούντστοκ, απολαμβάνοντας την οικογενειακή ζωή.

Ο Ντίλαν επιστρέφει στο στούντιο και τον Ιανουάριο του 1968 κυκλοφορεί τον δίσκο “John Wesley Harding”, βαθιά επηρεασμένο από την θρησκεία, την μουσική φολκ και με φανερή την αλλαγή της προσωπικοτητάς του δημιουργού, ο οποίος περιλάμβανε και το “All along the Watchtower”, πιο γνωστό από την διασκευή του Τζίμι Χέντριξ.

Το 1974 είναι η χρονιά της μεγάλης επιστροφής. Πραγματοποιεί σειρά θριαμβευτικών συναυλιών με τους Band, από τις οποίες θα κυκλοφορήσει ένας διπλός live δισκος, ο “Before the flood”.

Οι δυσκολίες του γάμου και ο ύμνος στη γυναίκα του

To 1975 είναι μια μεγάλη και παραγωγική χρονιά για τον Μπομπ Ντίλαν και μια δύσκολη περίοδος για τον γάμο του με την Λόουντς. Στις αρχές της χρονιάς, κυκλοφορεί το αριστουργηματικό “Blood on the Tracks”, εμπνευσμένο από την έγγαμη συμβίωση και τις δυσκολίες της. Η χρονιά κλείνει με το “Desire”, το οποίο περιέχει το “Sara”, ένα τραγούδι ύμνο στη γυναίκα του. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι με αυτό το τραγούδι έφερε ξανά έστω και προσωρινά κοντά του τη Σάρα.
Τον Νοέμβριο του 1976 ο Ντίλαν χόρεψε μαζί με τους Νηλ Γιανγκ, Βαν Μόρισον, Ερικ Κλάπτον, Τζόνι Μίτσελ, Dr. John και Ρόνι Χώκινς στο “τελευταίο βαλς” των Band. H μεγαλειώδης συναυλία ηχογραφήθηκε, κυκλοφόρησε σε δίσκο(“The Last Waltz”) και κινηματογραφήθηκε από τον Μάρτιν Σκορσέζε

Σε επιστολές του 1971, που βγαίνουν τώρα σε δημοπρασία, ο Μπομπ Ντίλαν αποκαλύπτει για πρώτη φορά ότι έγραψε το τραγούδι «Lay Lady Lay» για την Μπάρμπρα Στρέιζαντ.Το «Lay Lady Lay» του Μπομπ Ντίλαν έγινε αμέσως hit.

Η φυσαρμόνικα ενάντια στον πόλεμο

Η Τζόαν Μπαέζ και ο Ντίλαν ήταν ζευγάρι μέχρι τα μέσα περίπου της δεκαετίας του εξήντα. Ο Ντίλαν συνεργάστηκε με τη Τζόαν Μπαέζ και η συνεργασία διήρκησε αρεκτά χρόνια, και έληξε με το κορυφαίο τραγούδι που έγραψε η Μπαέζ “Diamonds and Rust”. O Ντίλαν παρέα με την Μπαέζ έγραψε και τραγούδησε πιο ηχηρά από κάθε άλλον ύμνους για την ισότητα, το καθολικό Δικαίωμα της Ψήφου, την σχιζοφρένεια του πολέμου. Με όπλα του αρχικά μια ακουστική κιθάρα και μια φυσαρμόνικα, έσπειρε για πάντα την υγιή αμφισβήτηση, ταρακουνώντας κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο σε μια περίοδο που οι κοινωνικοπολιτικές και φιλοσοφοκές ανατροπές διαμόρφωναν εκούσια μα και ακούσια το μέλλον της Υφηλίου.
Η περιοδεία “Never Ending Tour” ξεκίνησε το 1988 και έχει εκτελέσει περίπου 2,700 συναυλίες. Το μεγαλύτερο διάλειμμα της περιοδείας ήταν τρεις μήνες και οι συναυλίες ανέρχονται στις 100 τον χρόνο.

Ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας, Αμερικανός τραγουδοποιός έχει ηχογραφήσει έργα του περισσότερες από 6.000 φορές μέσα στις 6 δεκαετίας της καριέρας του. Από την κυκλοφορία του πρώτου του άλμπουμ το 1961, έχει πουλήσει πάνω από 125 εκατομμυρια δίσκους σε όλον τον κόσμο και από το 1988 έχει δώσει εκατοντάδες συναυλίες.

Απόδοση τιμών

Σχεδόν 60χρονος, κυκλοφορεί το 1997 το “Time Out of Mind”, το οποίο σαρώνει τα βραβεία Grammy, ανοίγοντας μια περίοδο απόδοσης τιμών. Τα επόμενα χρόνια βραβεύβεται από τον βασιλιά της Σουηδίας, προτείνεται για το Νόμπελ Λογοτεχνίας για τις νέες ποιητικές εκφράσεις που δημιούργησε μέσα στην αμερικανική μουσική παράδοση και παίρνει το βραβείο Οσκαρ για το τραγούδι “Things Have Changed”.

Η ιστορική ακουστική κιθάρα του Ντίλαν, πωλήθηκε 400.000 δολάρια σε δημοπρασία.
Ο βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας ζωντανός θρύλος της μουσικής, έχει πουλήσει πάνω από 125 εκατ. δίσκους σε όλο τον κόσμο από την κυκλοφορία του πρώτου του άλμπουμ, το 1961
Τα 600 τραγούδια του ανήκουν πλέον στην Universal Music
Το 2004, το περιοδικό Rolling Stone συμπεριέλαβε 15 από τα έργα του στη λίστα με τα μεγαλύτερα τραγούδια όλων των εποχών και τοποθέτησε το “Like a Rolling Stone” στην κορυφή. Μόνο οι Beatles έχουν κερδίσει περισσότερες θέσεις στη συγκεκριμένη λίστα

Ο Ντίλαν στην συνολική του καριέρα έχει τιμηθεί με δέκα βραβεία Grammy! Ένα Golden Globe. Ένα Oscar. Ένα βραβείο Pulitzer, και από μια πλακέτα για την εισαγωγή του στο Rock and Roll Hall of Fame, στο Nashville Songwriters Hall of Fame και στο Songwriters Hall of Fame. Και φυσικά, το βραβείο Λογοτεχνίας των Nobel που δέχθηκε εν τέλει να παραλάβει έστω και καθυστερημένα το 2017.

Ταινία, ντοκιμαντέρ και Grammy

Ο Σκηνοθέτης Sam Peckinpah δημιούργησε ένα ρόλο για το Dylan στην ταινία του “Pat Garrett and Billy the Kid”, στην οποία επίσης συμπεριλαμβανόταν το “Knockin’ on Heaven’s Door.” Ο Dylan έχει επίσης εμφανιστεί σε διάφορα ντοκιμαντέρ, μαζί με το δικό του Renaldo and Clara του 1978. To 1998 o Bob Dylan και ο γιος του κέρδισαν το Grammy. Συγκεκριμένα ο Bob κέρδισε 3, συμπεριλαμβανομένου του Άλμπουμ της Χρονιάς για το «Time Out of Mind». Ο γιος του κέρδισε 2, συμπεριλαμβανομένου αυτού για το Καλύτερο Ροκ Τραγούδι «One Headlight».

Πενήντα οκτώ χρόνια από την ζωή του υπήρξαν άκρως επιδρασικά έως και θεμελιώδη για την διαμόρφωση της αγγλόφωνης pop και ροκ μουσικής του 20ου αιώνα.
Έχοντας ξεπεράσει τα εκατό εκατομμύρια πουλημένα άλμπουμ μέχρι σήμερα, το σαλόνι του σπιτιού του μοιάζει με Μουσείο γεμάτο αξιοζήλευτα βραβεία Τέχνης και Πολιτισμού.

Ο ακούραστος τροβαδούρος ετοιμάζει τον 39o δίσκο του, με τίτλο “Rough and Rowdy Ways”, ενώ αν δεν είχε ξεσπάσει η πανδημία του κορονοϊού ο διάσημος ροκ σταρ θα ξεκινούσε μία περιοδεία σε ΗΠΑ και Ασία.

O Ντίλαν στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, ο θρύλος της ροκ έχει πραγματοποιήσει 7 συναυλίες, σε 4 διαφορετικές επισκέψεις του εδώ.
Αυτό, όμως, που δεν γνωρίζουν πολλοί, είναι πως είχε έρθει και άλλη μία φορά στην χώρα μας, πολύ πριν γίνει διάσημος εδώ. Το 1964, όταν στις ΗΠΑ ήταν ήδη διάσημος ως σύμβολο του αντιπολεμικού κινήματος, με χιλιάδες φανατικούς θαυμαστές, στην Ελλάδα, που έμεινε για λίγες εβδομάδες, πέρασε… απαρατήρητος!
Η πρώτη συναυλία του στη χώρα μας ήταν το μακρινό 1989 στο Εθνικό Στάδιο της Πάτρας στις 26 Ιουνίου, στο πλαίσιο του 4ου Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας. Το εισιτήριο έφτανε τις 2 χιλιάδες δραχμές, ενώ το στάδιο κατέκλυσαν 8 χιλιάδες θαυμαστές του. Την επόμενη ημέρα, μία μέρα πριν τη συναυλία του στο Παναθηναϊκό Στάδιο, μαγνητοσκοπήθηκε το διάσημο ντουέτο του με τον Van Morrison με φόντο την.. Ακρόπολη!
Από τότε ξαναήρθε άλλες τρεις φορές στη χώρα μας, στις 22-23 Ιουνίου 1993 στον Λυκαβηττό, στις 29 Μαϊου 2010 στο Terra Vibe στη Μαλακάσα, και τελευταία φορά το 2014, στις 22-23 Ιουνίου πάλι σε Μαλακάσα και Θεσσαλονίκη.

Όταν ο Μπομπ Ντύλαν έγραψε το 4ο άλμπουμ του στη.. Βουλιαγμένη!

Μόλις τελείωσε την μίνι περιοδεία του στη Μεγάλη Βρετανία, ο Ντίλαν γνώρισε το μοντέλο Nico -ίσως την έχετε δει στην ταινία του Warhol με τίτλο “Chelsea Girls” ή στο «Νόλτε Βίτα» του Φελίνι. Μαζί της ταξίδεψε σε όλη την Ευρώπη, μέχρι που αποφάσισε να έρθει στην Ελλάδα με τον φίλο του και μάνατζερ της περιοδείας του Victor Maymudes.
Στο βιβλίο “Another Side of Bob Dylan: A Personal History on the Road and off the Tracks”, ο Maymudes, εξιστορεί με λεπτομέρειες τη διαμονή του με τον Ντύλαν στη χώρα μας. Ο Maymudes έφυγε από τη ζωή το 2001, οπότε δεν πρόλαβε να γράψει ο ίδιος το βιβλίο αυτό. Ο γιός του, όμως, βρήκε τις ηχογραφημένες ιστορίες του και έτσι το βιβλίο εκδόθηκε το 2014, στην 50η επέτειο του τέταρτου άλμπουμ του Ντύλαν με τίτλο “Another Side of Bob Dylan”.
Στο βιβλίο του, ο Maymudes θυμάται πως ταξίδεψαν στην Αθήνα αυθόρμητα, χωρίς να το έχουν σχεδιάσει, χωρίς να ξέρουν καν που θα μείνουν. Παρ’ όλο που όλοι τους πρότειναν να επισκεφτούν τα ελληνικά νησιά, ο Μπομπ Ντίλαν ήθελε απλά ένα ήσυχο μέρος για να γράψει. Έτσι, κατέληξαν στη Βουλιαγμένη,
Όσο ο Maymudes εξερευνούσε τις ελληνικές παραλίες, ο Ντύλαν έμενε κλεισμένος στο δωμάτιο του, γράφοντας ακατάπαυστα. Μάλιστα, θυμάται πως τη μοναδική φορά που βγήκε μαζί του από το ξενοδοχείο τους για να δειπνήσουν σε ένα ακριβό εστιατόριο της παραλιακής, ο Ντύλαν… κλειδώθηκε στην τουαλέτα για τουλάχιστον μία ώρα! Το γεγονός ότι είχαν καπνίσει κάνναβη, δεν βοήθησε την κατάσταση οπότε γύρισαν αμέσως στο ξενοδοχείο.

Συνέντευξη για τον θάνατο του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ.

Ο θρυλικός μουσικός Μπομπ Ντίλαν είπε σε μια σπάνια συνέντευξη που δημοσιεύτηκε στους New York Times ότι «αρρώστησε» βλέποντας το βίντεο του θανάτου του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ, ο οποίος πέθανε από ασφυξία την 25η Μαΐου που του προκάλεσε ένας λευκός αστυνομικός. «Αρρώστησα που τον έβλεπα να βασανίζεται έως θανάτου με αυτόν τον τρόπο», σημείωσε ο μουσικός στην πρώτη πραγματική συνέντευξή του από τότε που του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας το 2016.«Αυτό ξεπερνά τη φρίκη. Ας ελπίσουμε ότι θα απονεμηθεί σύντομα δικαιοσύνη για την οικογένεια Φλόιντ και τη χώρα», συμπλήρωσε.