Κύριο θέμα των έργων του είναι η ολόψυχη και εναγώνια προσπάθεια του ατόμου να χτίσει έναν ακέραιο και αρμονικο εαυτό.

Η επαφή του διάσημου συγγραφέα με τη λογοτεχνία ξεκίνησε ως αναζήτηση διεξόδου από τα ψυχολογικά του προβλήματα. Η απασχολησή του ως βιβλιοπώλη του έδωσε την ευκαιρία για μελέτη πολλών επιστημών.

Οι βασικές επιρροές του ήταν, όπως έλεγε ο ίδιος, το χριστιανικό και απόλυτα αντιεθνικιστικό πνεύμα των γονιών του, η μελέτη των μεγάλων κινέζων δασκάλων και η φυσιογνωμία του ελβετού ιστορικού της τέχνης και του πολιτισμού Γιάκομπ Μπούρκχαρντ.

Μια επισκεψή του στην Ινδία στα τέλη του 1911, αποτέλεσε το έναυσμα για το έργο του “Σιντάρτα”, ένα λυρικό μυθιστόρημα βασισμένο στην πρώτη φάση της ζωής του Βούδα, που παραμένει μέχρι σήμερα ένα από τα δημοφιλέστερα βιβλία του και για πολλούς αποτελεί εισαγωγή στο έργο του.

Στις 10 Δεκεμβρίου 1946, ο ‘Ερμαν ‘Εσσε τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας για τα “εμπνευσμένα γραπτά του”, τα οποία, ενώ αναπτύσσονται με τόλμη και διεισδυτικότητα, αποτελούν παράδειγμα των κλασικών ανθρωπιστικών ιδεών και των υψηλών ιδιοτήτων του ύφους, ενώ το 1946, του απονεμήθηκε το βραβείο Γκαίτε.

Συνήθιζε να καπνίζει μπροστά στους γονείς του επιδεικτικά τόνους τσιγάρα, να πίνει αλκοολ και να διαβάζει Τουργκένιεφ κρατώντας ένα περίστροφο.

Η τρίτη συζυγός του Νινόν Ντόλμπιν, η οποία υπήρξε φανατική θαυμαστριά του, πριν γίνουν εραστές, δεν φαινόταν να ενοχλείται από τις ιδιοτροπίες και τους κανόνες του, μεταξύ των οποίων ήταν η ρητή απαγόρευση να αγγίζει τα πραγματά του, και η προτίμησή του να του αφήνει μηνύματα, αντι να του απευθύνεται κατά πρόσωπο. Δική του ήταν επίσης η ιδέα να κρεμάσουν έξω από την κατοικία τους στην Ελβετία μια πινακίδα που έγραφε “Οχι Επισκέπτες Παρακαλώ”.

Υπήρξε ένα είδος γκουρού για όλους εκείνους που εντόπιζαν στο μυθιστορηματικό, δοκιμιακό και ποιητικό του έργο, οράματα και συμβουλές για μια ζωή απλή, σοφή και ουσιώδη.