Αν ο τραπεζικός μας λογαριασμός έχει 1.000 ευρώ αλλά αγοράσουμε με την πιστωτική μας κάρτα έναν υπολογιστή αξίας 1.300 ευρώ τότε χρησιμοποιούμε ένα ποσό 300 ευρώ το οποίο δεν έχουμε αλλά καλούμαστε να καλύψουμε στο μέλλον και μάλιστα με τόκο. Με λίγα λόγια έχουμε πραγματοποιήσει μία υπερανάληψη.
Η ημέρα υπέρβασης της γης είναι η ημέρα κατά την οποία η ζήτηση του ανθρώπου για πόρους υπερβαίνει την ικανότητα της γης να τους ανανεώνει στη διάρκεια ενός έτους. Αυτή η υπέρβαση είναι η «υπερανάληψη» της ανθρωπότητας στον λογαριασμό των πόρων της γης (Τρόφιμα, Ενέργεια, Περιβάλλον,…).
Αν για παράδειγμα η ημέρα υπέρβασης είναι η 30 Ιουνίου σημαίνει ότι από την 1 Ιουλίου ξεκινάει η «υπερανάληψη» η οποία φυσικά συνεχίζεται μέχρι τέλους του έτους. Σε 6 μήνες δηλαδή καταναλώθηκαν όσα μας αναλογούσαν για 12 μήνες.
Η 19η Μαΐου σηματοδοτεί την ημέρα υπέρβασης (ημέρα οικολογικού ελλείμματος) της Ελλάδας. Η ζήτηση για απορρόφηση τροφίμων, ξυλείας και διοξειδίου του άνθρακα υπερβαίνει αυτό που τα οικοσυστήματα της χώρας μπορούν να ανανεώσουν όλο το χρόνο, σύμφωνα με τους Εθνικούς Λογαριασμούς Αποτύπωσης του Παγκόσμιου Δικτύου Αποτύπωσης 2015. Θα χρειαστούν 2,6 «Ελλάδες» για την υποστήριξη του Οικολογικού Αποτυπώματος των Ελλήνων κατοίκων. Με λίγα λόγια καταναλώσαμε (δηλαδή αφήσαμε το ετήσιο οικολογικό μας αποτύπωμα) «από τις 19 Μαΐου για όσα θα έπρεπε να καταναλώσουμε έως τέλος του έτους», αφήνοντας ένα υπερδιπλάσιο αρνητικό οικολογικό αποτύπωμα.
Όταν μία χώρα όπως η Ελλάδα βρίσκεται σε οικολογικό έλλειμμα, ικανοποιεί τη ζήτηση εισάγοντας, εκκαθαρίζοντας τα δικά της οικολογικά περιουσιακά στοιχεία και/ή χρησιμοποιώντας τα παγκόσμια κοινά εκπέμποντας διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Κάθε χώρα, ανάλογα με την διαχείριση των πόρων της δημιουργεί την δική της ημέρα υπέρβασης. Και φυσικά ολόκληρος ο πλανήτης διαθέτει την δική του ημέρα υπέρβασης η οποία όπως αντιλαμβάνεστε είναι ο μέσος όρος όλων των χωρών. Το 1970 η ημέρα υπέρβασης του πλανήτη μας ήταν στις 29 Δεκεμβρίου, το 1980 στις 4 Νοεμβρίου, το 1990 στις 11 Οκτωβρίου, το 2000 στις 23 Σεπτεμβρίου, το 2010 στις 7 Αυγούστου. Παρατηρείστε ότι όσο πλησιάζουμε στο «σήμερα» η υπερανάληψη αυξάνεται, αφού καταναλώνουμε νωρίτερα όσα μας αναλογούν. Δηλαδή χρωστάμε στη «μητέρα γη» όλο και περισσότερα.
Προσέξτε τώρα κάτι σημαντικό. Το 2019 η ημέρα υπέρβασης ήταν στις 29 Ιουλίου και για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια αντί να συνεχισθεί η αύξηση της υπερανάληψης, το 2020 η ημέρα υπέρβασης ήταν στις 22 Αυγούστου, δηλαδή κερδίσαμε περίπου 3 εβδομάδες και ξέρετε γιατί. Μα φυσικά λόγω Κορονοΐού, γιατί η παραγωγή και η κατανάλωση προϊόντων και αγαθών εστιάστηκε στην υγεία και την διατροφή ενώ οι μετακινήσεις μειώθηκαν στις άκρως απαραίτητες.
Η παραπάνω διαπίστωση σημαίνει ότι αν μειωθεί η ταχύτητα ανάπτυξης, εξέλιξης, παραγωγής και κατανάλωσης θα μειωθούν οι «υπεραναλήψεις» από τον λογαριασμό της «μητέρας γης» η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει φυσιολογικά μόνο όταν η ημέρα υπέρβασης είναι η 31 Δεκεμβρίου.
Υπέρβαση της γης συμβαίνει όταν η ανθρωπότητα ζητάει περισσότερα από όσα ο πλανήτης μπορεί να αναπαράγει. Πάνω από το 80% του πληθυσμού του πλανήτη κατοικεί σε χώρες που χρησιμοποιούν περισσότερα από όσα τα οικοσυστήματα τους μπορούν να ανανεώσουν.
Η ανθρωπότητα αύξησε επικίνδυνα την ταχύτητα υλικής εξέλιξης. Έχουμε διαμορφώσει, εκπαιδεύουμε και προβάλλουμε στα παιδιά μας ένα τρόπο ζωής καθαρά επιφανειακό με εφαλτήρια προόδου την επιτυχία, τον ανταγωνισμό, το χρήμα, την κτήση, τον εγωισμό, την σύγκρουση, την σκληρότητα, την ιδιοτέλεια, την ποσότητα. Δεν έχουμε καταλάβει μετά από τόσους αιώνες ότι η ανισότητα δημιουργεί εξωτερική κι εσωτερική σύγκρουση γιατί το «μέσα» μας δεν συμβαδίζει με το «έξω» μας. Γιατί αυτό που καταφέραμε έως τώρα είναι η υλική ανάπτυξη να καθοδηγεί την πνευματική ενώ θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο.
Δεν είμαι επιστήμονας ούτε ειδικός στο περιβάλλον αλλά καταλαβαίνω τι συμβαίνει όταν βλέπω αυτό το τερατώδες νέφος πάνω από την πόλη για να συμπεράνω τι εισπνέουμε εμείς και η Γη, τι συμβαίνει με τις ηθελημένες ή αθέλητες πυρκαγιές, τι συμβαίνει με τις φονικές και καταστροφικές πλημμύρες, τι συμβαίνει με την μείωση της χλωρίδας και της πανίδας, τι συμβαίνει με την υπερθέρμανση της Γης.
Ο υπερπληθυσμός μπορεί να ελεγχθεί χωρίς να απαιτούνται πόλεμοι, σφαγές, πανδημίες για την μείωσή του. Απλά απαιτείται αλλαγή κατεύθυνσης προς την ουσιαστική παιδεία, την απαραίτητη εκπαίδευση, την απαλοιφή του ανταγωνισμού και του υλικού κέρδους.
Ο μοναδικός εχθρός της ανθρωπότητας είναι η ίδια η ανθρωπότητα. Όταν η διαίρεση γίνει ένωση, η ιδιοτέλεια αλληλεγγύη και ο ανταγωνισμός συναγωνισμός μία νέα μορφή ζωής, σαφώς ανώτερη ποιοτικά, θα ανατείλει για την ανθρωπότητα.